Prema podacima iz lista Nedeljni glasnik broj 5, za 1931. godinu, prva naseljavanja jevrejskog stanovništva na područje Kikinde zabeležavana su od kraja XVIII veka, što je tek nekoliko decenija kasnije u odnosu na prve talase naseljavanja Kikinde. Isti izvor navodi da je prva jevrejska veroispovedna opština u Kikindi osnovana 1800. godine, te da je iste godine već imala svoju prvu sinagogu, svog rabina i predmolitelja. Na području Kikinde do početka Drugog svetskog rata, jevrejski narod činio je oko 1.5-2% od ukupne populacije – na primer, u listama sa popisa stanovništva iz 1824. godine navedeno je 129 Jevreja od ukupno 12344 stanovnika, dok se na popisu iz 1921. godine javlja broj od 551 Jevreja. U tadašnjem velikokikindskom okrugu jevrejsko stanovništvo se uglavnom bavilo trgovinom i medicinom, te se, iako je činilo mali procenat od ukupnog broja stanovništva, isticalo u okvirima razvoja aktivnog društvenog i ekonomskog života u gradu.

Krajem 19. i početkom 20. veka jevrejska opštinska zajednica u Velikoj Kikindi bila je mnogobrojna i vrlo aktivna. Mnogi pripadnici jevrejske zajednice su bili istaknuti članovi i viđeni ljudi u Velikoj Kikindi. Jevreji u Velikoj Kikindi su najčešće bili trgovci, što se može i videti iz pomenutih dokumenata. Veliki broj Jevreja se bavio trgovinom žitom i može se reći da su u toj oblasti trgovačkog života imali primat u odnosu na ostale stanovnike Velike Kikinde. Još u početku doseljavanja u Veliku Kikindu Jevreji su činili značajan faktor u trgovačkom životu u Velikoj Kikindi. Najveći razlog ovome jesu brojne zabrane koje su kao zajednica trpeli od strane Carevine, ograničeni zanimnjima kojima mogu da se bave i nepristupašnošću visokog obrazovanja, okretali su se onim zanimanjima koja su im bila dostupna.

Među Jevrejima trgovcima mogu se izdvojiti trgovci živinom: Fuks Aron, Jakob Baruh; trgovci kožo Janoš Rajter, Šenberger Mikša; trgovci galanterijom: Indriković Erne, Mojsej Lustig, Jozef Mesinger. Krajem 19. veka u Velikoj Kikindi pominju se i Jevreji advokati Jozef Švarc, Šandor Fenjo, Jakov Vulf, Lipot Vulf. Kao lekari pominju se M. Braun, Adof Miler, Ignjac Rot. Među istaknutim Jevrejima profesorima treba pomenuti Ignjaca Hojzera, koji je predavao u Gimnaziji. Bilo je i Jevreja julvelira poput Karla Vajnbergera. Treba pomenuti i inženjere Markusa Višnovskog i Artura Revesa. Početkom 20. veka u Velikoj Kikindi je postojala i jevrejska fotografska radnja koju je otvorio Moric Hečko, a koju je posle njegove smrti, nastavila da vodi njegova žena Ana. Pored Velike Kikinde postojale su relativno velike i aktivne jevreske zajednice u Bašaidu i Mokrinu.

Početkom 20. veka u Velikoj Kikindi je živelo oko 700 Jevreja. Hevra Kadiša je vodila brigu o sahranama, kao i o održavanju groblja. Udruženje je u Velikoj Kikindi počelo sa radom u prvoj polovini 19. veka. Na čelu udruženja u međuratnom razdoblju nalazili su se istaknuti članovi zajednice: trgovac Jakob Frankl, učitelj i bivši predsednik Jevrejske škole Franc Rihtman, istaknuti privrednik i predsednik fabrike odela „Švarc i Kolta“, Adolf Kolta, kao i industrijalac Leopold Važonji. Jevrejske žene i devojke imale su svoje dobrotvorno udruženje.

Najstarije novine u Velikoj Kikindi, Gross Kikindaer Zeitung (Velikokikindske novine), upravo su počele da izlaze pod uredništvom Jevrejina Leopolda Jokla 1875. godine i to na nemačkom jeziku. Leopold Jokl osnovao je takođe i prvu štampariju u gradu 1874. godine, a po zanimanju je bio učitelj u jevrejskoj osnovnoj školi. Važan pokazatelj da su se Jevreji nalazili i u političkim strukturama grada jeste činjenica da su Mor Goldštajn, Vilim Rajh, Maks Gutman itd. bili višegodišnji odbornici u gradskoj skupštini. Maks (Mikša) Gutman je gotovo u svakom skupštinskom sazivu biran za člana finansijskog odbora grada, kao dugogodišnji predsednik Centralne štedionice.

Jevrejska zajednica u Velikoj Kikindi je još u 19. veku iznedrila izuzetne lekare, a jedan od takvih bio je i dr Mor Špicer koji je 1891. godine izabran za gradskog fizikusa (lekara). Bitan kuriozitet za jevrejsku zajednicu u gradu jeste da je jedna od prve dve lekarke u Vojvodini bila Ida Sender iz Velike Kikinde.

U gradu su u toku međuratnog razdoblja radile 4 apoteke u vlasništvu Jevreja. Apoteke Imre Nađa, Riharda Polačeka, Karla Gotfrida i Franje Nojmana.
U noći između 14. i 15. avgusta 1941. godine, sa ovih perona je krenuo voz u kojem se nalazila većina od oko 330 kikindskih Jevreja. Oni su veče pre imali obavezu da se pojave u dvorištu Sinagoge, gde su im oduzete dragocenosti, a neki od njih su pretrpeli neviđenu torituru od strane nacista, od kojih su većina bili kikindski Nemci. Nakon toga su peške Dositejevom ulicom krenuli put železničke stanice, odakle su prebačeni u Bečej, pa u logore na sajmištu i u Topovske šupe. Do sredine 1942. godine svi Jevreji iz ovog transporta su bili ubijeni.

Jevrejska zajednica je bila važan deo istorije Kikinde i njeno postojanje ne sme pasti u zaborav. Nakon dosta godina jevrejska opštinska zajednica u Kikindi je obnovljena i nastavlja svoj život trudeći se da sačuva od zaborava sećanje na nekadašnje pripadnike zajednice i način na koji je ova zajednica doživela tragičan, neizbrisiv, udarac kao nauk budućim generacijama.

Brojimo oko 30 članova, ali radimo na tome da se taj broj uveća, jer bismo želeli da stvorimo zajednicu od što više aktivnih članova sa kojima možemo da organizujemo aktivnosti, ali i da im se nađemo u slučaju da je potrebno.

Obeležavamo Hanuku i Pesah, ali svakako bi bilo lepo da se proslavlja i Purim, tradicionalni jevrejski praznik svetlosti, i to je nešto o čemu dosta razmišljamo i što planiramo. Praznici su lep način da se okupimo.

Kao što je poznato, status Jevreja kroz istoriju je bio tragičan, a ni kikindska jevrejska zajednica nije bila izuzetak. Što se sadašnjosti tiče, može se reći da je status Jevreja povoljan. Antisemtiskih ispada ima, kako u Srbiji, tako i u inostranstvu. Ipak to nije razlog da ne gledamo napred i trudimo se da svet oko nas, a posebno lokalne zajednice, učinimo što boljim.